Brief van Ruth aan haar papa
geschreven als afscheid in de uitvaartmis

Liefste papa,

Je bent ongetwijfeld de man met de meeste levenskracht die ik ken. Zo dikwijls vroeg ik me af vanwaar je die haalde. Dat je van me hield dat wist ik want je noemde me als klein meisje je beste vriend, maar het is veel te vroeg dat je warmte verdwijnt. M’n broer en ik groeien op met veel lieve mensen om ons heen, je was er gerust in dat we goed terecht gaan komen.

Gelukkig kan ik je nog zien, al is het niet echt, de foto’s van jou zorgen voor mooie herinneringen. Ik zal me dikwijls afvragen, hoe ik hierdoor kom zonder jou, we gingen nog zoveel dingen doen. Wel, zeg ik dan tegen mezelf, met mama en Theo. Ik ging samen met jou de Gentse Stadsloop meedoen, misschien wel leren zeilen, want dat wilde je altijd al en me leren autorijden? Dankzij jou kan ik al een auto starten en eigenlijk ook rijden, maar helaas  durf ik niet meer dan tien kilometer per uur. Ik zal nooit ons politiek gesprek vergeten, je kon zo goed motiveren waarom.

Verder heb ik nog een geluidopname van het gefluit van jou en Theo op m’n gsm staan tijdens één van onze wandelingen rond de watersportbaan. Ik vergeet ook nooit de reizen met mama, hoe je me leerde fietsen, hoe we die keer naar de koers gingen kijken in Gent. De solo’s op concerten, hoe je geraakt was door mooie muziek, hoe we de musical van Mary Poppins zongen ter gelegenheid van het gouden jubileum van meme en pepe. Daarnaast was je zo’n fuifbeest, dat heb ik dus van jou. Je zocht altijd nieuwe ervaringen en avontuur. Daarbij was je ook soms wel bang omdat het leven al zo kort is. Ik had het moeilijk dat te begrijpen, maar ben soms zo blij dat je toch vooral je goesting deed.

Je zus en broer en meme en pepe ben ik enorm dankbaar voor alles wat ze deden voor jou. Het wordt voor ons nog verschrikkelijk lastig, maar ik weet dat je me ergens nog volgt, ik ben zeker dat je weet dat mama, Theo, ik en de rest van de familie ons best doen om ons leven zo mooi mogelijk te maken.

En telkens als de zon uitkomt, kom je maar even kijken hoe het ons vergaat.

Slaap zacht, ik zal je nooit vergeten en zo hard missen.

Veel liefs, dikke knuffels en zoenen van je dochter,

Ruth

Where never Lark or Eagle flew

Gent, 19 oktober 2013

Beste Lieven en co,

Bijna een maand geleden overleed onze broer. In Wards begrafenis speelden jullie de ziel uit je lijf om ons momenten van onvergetelijke schoonheid, diepgang en samenzijn te bezorgen. In jullie concert gisteravond kozen jullie een heel mooi stuk om aan hem op te dragen, met als titel: Where Never Lark or Eagle Flew, van de Amerikaanse componist James Curnow.

Een heel toepasselijke keuze. Niet alleen speelde Ward er de lyrische trompetsolo, heel wat thema’s erin zijn hem op het lijf geschreven. Mij doet het denken aan:

gedurfd leven
alle kleuren van de regenboog zien
ongekende hoogten schouwen
verzwelgen in de draaikolk
reiken naar het onbereikbare
stilte vinden, dankbaarheid ervaren
het onzegbare uiten
jeugdig sterven

Proficiat voor jullie veeleisende en mooie prestatie tijdens het hele concert van gisteravond.
Dank je wel voor deze hommage aan Ward, muzikanten van De Neerschelde, en die van Keva die hem eventueel gekend hebben, bezielend geleid door vriend en koperleraar Lieven Dobbelaere.

Nacht

Verdriet

Pijn

Kramp

Tranen

Verslagen

Vermoeid

Rustig

Loslaten

Vrede

Jij gaat ons voor
naar de andere kant
en wacht daar op ons.

Waak nu maar
over je kinderen en hun mama;
Waak nu over mij
en je dierbaren in deze wereld.

Consult bij Prof. Troisi op vrijdag 11/10

Ruim op tijd, naar gewoonte, kom ik aan op de Poli Heelkunde.
De minuten wegen loodzwaar: ik zit daar alleen en vrees de confrontatie: wat kan er nog gezegd worden?

Op vrijdag 28 juni stonden we daar met z’n drieën: zelfde plaats, zelfde dag, zelfde uur. We zwollen van moed; er heerste een samenzweerderig gevoel. Onze held, de enthousiaste prof, voerde ons aan in de oorlog tegen die vuile galwegen.

Een snik blijft steken in mijn keel wanneer hij me begroet en we woordenloos verder stappen. De chirurg overtuigt me dat niets een verslechtering van Wards toestand liet voorspellen. Daarom had Dr. Lam, zijn rechterhand, het ontslag bevolen; de prof vertoefde immers in het buitenland. Deze oppert de mogelijkheid van een aortabreuk en preciseert dat we Ward misschien ook in de kliniek niet hadden kunnen redden.

Op de computer staar ik wat domweg naar de lijsten met cijfertjes: “Ziet u, wat een goede waarden!” Hij toont me de laatste scan van de lever (nog altijd een beetje mijn lever): “De hele buikwand is bijna gevuld.” Ward was echt genezen! Ik had hem echt gered! Hoe schrijnend de realiteit…

Twee medische vragen blijven desondanks onbeantwoord:
-Waarom werd er niet naar de patiënt geluisterd als die klaagt over het voelen afnemen van de krachten en het voelen toenemen van de pijn op een bepaalde plaats?
-Is er geen foute of onvolledige diagnose gesteld: de waarden van een patiënt zijn de ene dag onberispelijk, op enkele details na, en de volgende dag overlijdt hij? (met dank aan Ellen)

Laatste groet op 27 september

Lieve broer Ward,

Aan zee in hersteloord Ter Duinen zat ik op een eiland, weg van de storm. De hele week lang zocht ik je: op onze blog, op Facebook, in je muziek, in de mails van je vrienden. Ik probeerde je veelzijdige rusteloosheid te vatten in onderstaande 15 steekwoorden die ik naderhand schilderde op een zijden sjaal - met dank aan Jacqueline. Die draag ik morgen op de dag van rouw en zo vertegenwoordig ik je.

Het is jouw laatste avond in deze wereld. Nee, niet helemaal juist: jouw energie heeft reeds je lichaam verlaten, dat nog slechts een lege huls is.

Je auto staat aan de overkant op straat. Dit wrak bezorgde je een laatste euforisch reismoment naar Wenen. De Bruegelkalender schittert in de eetkamer.

Deze middag bij ma en pa zoek ik je, op je kamer, je laatste plek. Je dekbed gewassen, stapels CD’s op je tafel, propere nutteloze kleren in de kast. Je bril ligt er bevlekt, naast je bed, sinds die verschrikkelijke nacht waarin je leven onverhoeds is uitgewaaid als een theelichtje in de tocht.

In je voetspoor stap ik naar de badkamer waar je je laatste levenskrachten uitkotste: dat het zó afgrijselijk moest eindigen! De afgelopen weken had ik zoveel verdriet om al het lijden dat je moest doormaken en dat je nog te wachten stond. Hiervan ben je in je nieuw bestaan alvast verlost!

Daar op je kamer vang ik voor het eerst een glimp op van je energie. Je staat op een afstandje, ik zie je torso en voel je blijheid; je straalt zonder iets te zeggen. Dat ik je aanwezigheid mag ervaren troost mij even.

Mama, Luc en ik brengen je een laatste groet. Hier rust je jonge en gave buitenkant met nauwelijks één grijs haartje, één rimpeltje en je typische monkellach. In mijn herinnering zie ik de immense snede in je rechterzij. Je gezicht heeft na de cortisonemaanden zijn natuurlijke zachtheid herwonnen. Je vertoont de gelaatstrekken van de Craenes  maar je kreeg evenzeer hun grillig, afwerend, eigenzinnig en ondoorgrondelijk karakter mee. Eén en al verdriet strelen we je haren en ik geef je een kruisje, een tsjeentjewardje zoals je het in beter tijden kwam vragen.

Met broer Luc heb je wellicht de meeste tijd doorgebracht, in je jeugd, in de fanfare, maar van ons drieën leken jij en ik het meest op elkaar. Je idealiseerde je grote zus: verre reizen, vrijgevochten leven, multiculturele interesse, muzikale veelvraat. De dag van onze ziekenhuisopname hebben we één zin uitgewisseld waarin je je geloof in een hier-na vertolkte. Toen leek uitstel voor een verdiepend gesprek nog mogelijk. Allebei maakten we heimelijk plannetjes voor de tijd die we samen zouden doorbrengen na de revalidatie. Spijtig dat je nooit in Rochecolombe bent geraakt: nog één van je dromen. Hoe zal ik me voelen eind november als ik daar definitief alleen sta op de wijnbeurs in Lille?

Bezig zijn. Zo gaat je dierbare dochter Ruth om met het verlies: je kan gerust zeggen dat zij de hele organisatie van je afscheid in handen neemt, met de steun van haar mama en in samenspraak met je even dierbare zoon Theo en de familie.

Zij heeft je nauwlettend geobserveerd tijdens je ontsnappingstijd. Het waren verschrikkelijk moeilijke jaren maar ze vergeeft je de capriolen en de puinhoop op voorhand, zoals haar mama. Zo schoon allemaal.

De laatste maanden hebben ma, pa, Luc en ik ervaren wat het betekende met jou samen te leven. Het begon ons te dagen waarop je huwelijk gestrand is: dezelfde patronen die jij wou ontvluchten lagen, alvast van mijn kant, op de loer. Je bleek onopvoedbaar, onsamenleefbaar. Ondanks al je interesses, empathie en kritisch vermogen heb je je omgeving niet gespaard.

Besefte je dat er meer in zat dan het kleinebroerkesgevoel? Zocht je daarom zo onverzadigbaar bevestiging bij steeds nieuwe vrienden, ten koste van je dierbaren? Je houding liet ons zo vaak verward en boos achter.

Lieve broer Ward, ook dat ging voorbij.
Als slot willen deze ID’s je onuitputtelijke vitaliteit evoceren:

Flügelman
Liverman
Speelse papa
Levensgenieter
Gemakzak
Polyglot
Dichter
Quizzer
Verteller
Observator
Imitator
Clown
Reiziger
Mediaman
Anglofiel

Nee, je mag nog niet rusten. Blijf ons met je warmte, je zachtheid en je grappige invallen nog een tijdje nabij, om het gemis draaglijk te houden.

Verbijstering

Het regent berichtjes op Wards Facebook. Zijn geest leeft er volop verder!

Allen reageren met verbijstering op dit zo plots afgebroken leven. Heel herkenbaar: ik bevind me ook in deze fase. Af en toe overvalt me een vreselijk gemis. In de voorbije maand zijn we elkaar enkele keren mislopen. Nu dus voorgoed…

Dankjewel, lieve mensen van wie ik velen niet ken, voor jullie medeleven en steun!

Duizend en meer vragen duiken op, maar vooreerst deze ene: wat is er nu feitelijk gebeurd?

Op de blog kon je al lezen dat Ward in nog zeer zwakke toestand op maandag 16/09 werd ontslagen uit het ziekenhuis. De volgende dagen werd hij teruggeroepen voor nieuw onderzoek, herhaalde malen, dan weer naar huis gestuurd, voor wie, voor wat, waarom ambulant?

Hebben de dokters dan niets in te brengen tegen de druk van het management? Eens de ambitieuze maar ook “succesvolle” transplantatie voorbij, gaat het er wel zeer achteloos aan toe. Ik vraag me af hoe ons geval nu in de statistieken komt: het overlijden, vier weken later, is immers niet te wijten aan een fout bij de transplantatie? Meer nog: patiënt was al ontslagen uit het ziekenhuis!

Verder heb ik mijn serieuze bedenkingen bij de morele verantwoordelijkheid die de omgeving opgelegd krijgt: de pellen van je voeten lopen om het noodlot af te wenden en iedereen ter wille te zijn, als moeder je zoon zien verzwakken, zien overlijden…

Na eens het hele ziekteplaatje overlopen te hebben met twee ervaren dokters, waaronder vriendin Ellen, komen we tot de conclusie dat Ward sinds een paar dagen een maagbloeding moet gehad hebben die – onbegrijpelijk – niet opgemerkt werd bij de onderzoeken. Ik verneem dat zo’n bloeding als complicatie veel voorkomt, door de grote hoeveelheden cortisone ter onderdrukking van de afstotingsverschijnselen. Op zijn medicatielijst kwamen geen maagbeschermers voor. Bewust of vergeten door de dokters?

Als ik de afgelopen vier weken bekijk, raakte Ward geen enkel moment uit de problemen. Mijn kleine broer mocht zich dan al graag uiten in kwinkslagen, het was zijn manier om dit afzien draaglijk te maken. De spijsvertering is ternauwernood op gang gekomen; krachten heeft hij niet opgedaan. De medicatie, gericht op symptoombestrijding, moest hem “genezen”, maar ondermijnde hem in de realiteit.

Voor mij is het duidelijk dat er geen levensvatbaarheid was bij dit kleine stukje lever. Experiment mislukt! De dokters zeiden steeds “De lever is goed aan het groeien”, zonder details of gegevens. Bij de biopsie, na goed drie weken, vonden ze hem niet, zo groot zal hij dus nog wel niet geweest zijn. Ward heeft de krachten die hij verzamelde voor zijn ingreep gewoon opgeleefd. Mijn gedacht!

NEEEEEEEEEEEEEEE !!!!!!!

Het ondenkbare is gebeurd   !!!!!!!!


Onze kleine broer heeft zijn laatste krachten opgeleefd....